Αντιμετωπίζοντας μια καταστροφή - Ιαπωνία

Όλος ο πλανήτης παρακολουθεί με δέος την Ιαπωνία που προσπαθεί να γιατρέψει τις πληγές της μετά το χθεσινό σεισμό των 8.9 ρίχτερ και το τεράστιο τσουνάμι που ακολούθησε και έσκασε πάνω στις ανατολικές ακτές της. Το μέγεθος ενός τέτοιου σεισμού δεν το χωράει ο νους του ανθρώπου. Η κλίμακα των Ρίχτερ είναι γεωμετρική - για κάθε 0.1 ρίχτερ διπλασιάζεται η ισχύς. Ο χθεσινός σεισμός στην Ιαπωνία είναι περίπου 1 δισεκατομμύριο(!) φορές ισχυρότερος από το σεισμό της Πάρνηθας του 1999. Είναι ο 5ος ισχυρότερος καταγεγραμμένος σεισμός όλων των εποχών και ο πρώτος με επίκεντρο τόσο κοντά σε πυκνοκατοικημένες περιοχές - σε περιοχές από τις πλέον πυκνοκατοικημένες του πλανήτη για να είμαστε ακριβείς. Σε συνδυασμό με το τσουνάμι που ακολούθησε - από το οποίο μπορεί κανείς να δει εντυπωσιακές και τρομακτικές σκηνές στο διαδίκτυο - έχουμε να κάνουμε με τη μεγαλύτερη φυσική καταστροφή που συμβαίνει τόσο κοντά σε ανθρώπους στην ιστορία. Έτυχε να πλήξει την πιο ανεπτυγμένη τεχνολογικά χώρα του πλανήτη.

Η απόλυτη σύγκρουση της φύσης με τον άνθρωπο λοιπόν και η "μάχη" είναι σκληρή. Δεν μπορεί να συγκριθεί με το προ εξαετίας τσουνάμι του Ειρηνικού ή με το σεισμό της Αϊτής γιατί σε εκείνες τις περιπτώσεις ο άνθρωπος ήταν "άοπλος". Είχαν πληγεί τριτοκοσμικά κράτη, τα θύματα ήταν αμέτρητα, ενώ στην περίπτωση της Αϊτής ο μηχανισμός της χώρας δεν μπόρεσε να λειτουργήσει καθόλου. Στην Ιαπωνία υπάρχει η τεχνολογία και οι κοινωνικές δομές που επιτρέπουν στους ανθρώπους να δώσουν τη μάχη. Η φύση έχει και πάλι βέβαια την υπεροπλία. Ένα 24ωρο μετά τον κύριο σεισμό έχουν καταγραφεί πάνω από 600 μετασεισμοί, πολλοί από αυτούς πάνω από 6 ρίχτερ και δεκάδες ανάμεσα στα 5 και στα 6 ρίχτερ. Τα κτίρια στην Ιαπωνία όμως αντέχουν. Σεισμοί που στη χώρα μας θα ισοπέδωναν ολόκληρες πόλεις εκεί δεν έχουν κανένα αντίκτυπο - είναι εντυπωσιακό. Μέχρι και τη στιγμή που γράφεται το παρών, τα τσουνάμι δεν έχουν σταματήσει. Συνεχίζονται - με μειωμένη φυσικά δύναμη - να πλήττουν τις ανατολικές ακτές της Ιαπωνίας από τη Γιοκοχάμα και βορειότερα. Η πληροφόρηση για τα τεκταινόμενα είναι υπερ-πλήρης. Ο καλύτερος τρόπος να έχει συνεχή ενημέρωση κάποιος είναι να παρακολουθεί το #earthquake στο twitter Ο ρυθμός των ανταποκρίσεων εκεί (προσωπικές μαρτυρίες, αναφορές σε πρακτορεία ειδήσεων, video και φωτογραφίες) είναι εντυπωσιακός - γύρω στα 200 tweets το λεπτό. Χθες το βράδυ λοιπόν δαπάνησα αρκετές ώρες παρακολουθώντας το και σημειώνοντας κάποια από τα μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση και ο κρατικός μηχανισμός της Ιαπωνίας την πρώτη δύσκολη μέρα μετά την καταστροφή.

Ο χρόνος αντίδρασης ήταν ταχύτατος. Μόλις 3 λεπτά (!) μετά το τέλος του σεισμού άρχισαν να εκκενώνονται οι παράκτιες περιοχές. Και μιλάμε για πολύ πυκνοκατοικημένα μέρη. Θυμόμαστε πως όταν έσκασε το τσουνάμι του Ειρηνικού τα Χριστούγεννα του 2004 στις ακτές της Ταϊλάνδης υπήρχαν άνθρωποι που έκαναν μπάνιο αγνοώντας τον κίνδυνο. Είναι γνωστό πως στην Ιαπωνία όλοι ανεξαιρέτως είναι κάτοχοι κινητών τηλεφώνων και συσκευών με πρόσβαση στο internet. Τα δίκτυα της χώρας έμειναν σε λειτουργία χωρίς προβλήματα. Αμέσως οι κάτοικοι άρχισαν να λαμβάνουν οδηγίες μέσω των συσκευών αυτών. Εντύπωση μου έκανε πως τους έστειλαν χαρτογραφικά δεδομένα που όριζαν χιλιάδες σημεία ασφαλή σε υψόμετρο με νερό φαγητό και θέρμανση. Επίσης άρχισαν να μοιράζουν αμέσως προμήθειες στους χιλιάδες σιδηροδρομικούς σταθμούς της χώρας. Προέτρεπαν όλους να μπουν στα ειδικά sites που στήθηκαν από την Google Ιαπωνίας και τον Ερυθρό Σταυρό για να δώσουν στίγμα. Ο κόσμος εκκένωνε τις επικίνδυνες περιοχές ακολουθώντας ήρεμα τις υπερυψωμένες σιδηροδρομικές γραμμές. Για όλους μας, τους υπηκόους Μπανανίας, όλα αυτά ακούγονται ως επιστημονική φαντασία φυσικά.

Όλα αυτά δεν σημαίνουν πως δεν υπάρχουν προβλήματα. Ολόκληρες πόλεις καλύφθηκαν από τα τσουνάμι ενώ εντυπωσιακό είναι πως τα νερά σε κάποιες περιοχές δεν υποχωρούν προς τη θάλασσα. Η μεγάλη κρίση και εκεί που έχουν πέσει όλα τα φώτα της δημοσιότητας αυτή τη στιγμή, είναι στο πυρηνικό εργοστάσιο της Fukushima, βορειοανατολικά του Τόκιο. Είναι πλέον επιβεβαιωμένη η διαρροή ραδιενέργειας και έχει εκκενωθεί μια περιοχή σε ακτίνα 20 χιλιομέτρων για λόγους ασφαλείας - με την αυξημένη ραδιενέργεια να έχει μετρηθεί μέχρι τα 3 χιλιόμετρα μέχρι τώρα. Το μεγάλο στοίχημα για τις αρχές είναι το αν θα καταφέρουν να αποφύγουν μια κρίση ραδιενέργειας. Λόγω της φύσης του εργοστασίου πάντως, ένα σενάριο τύπου Τσέρνομπιλ είναι απίθανο. Με μεγάλο ενδιαφέρον παρακολουθούμε λοιπόν την αντιμετώπιση μιας καταστροφής που αν είχε συμβεί σε μας - αλλά και σε αρκετές ακόμα δυτικές χώρες - θα μιλούσαμε για αφανισμό.